मुंबई – राज्यातील विविध शासकीय रुग्णालयांत रक्त, लघवी आणि तत्सम वैद्यकीय नमुन्यांच्या चाचण्या करून घेण्यासाठी केंद्र सरकारचा उपक्रम असलेल्या एचएलएल लाईफकेअर लि., या कंपनीसमवेत महाराष्ट्र राज्य आरोग्य संस्थेने करार केला आहे. त्यामुळे आता सर्वसामान्यांना विनामूल्य चाचण्या करून घेणे शक्य होणार आहे.
मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या पुढाकाराने राज्यात हा उपक्रम कार्यान्वित करण्यात आला आहे. केंद्र शासनाच्या राष्ट्रीय आरोग्य अभियान अंतर्गत राज्यातील आरोग्य संस्थांमध्ये बाह्यस्थ संस्थेमार्फत वैद्यकीय प्रयोगशाळा सेवा (लॅबोरेटरी सर्व्हिसेस) उपलब्ध करून देण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य आरोग्य संस्थेद्वारा प्रयत्न करण्यात येत होते. एचएलएल लाईफकेअर, या कंपनीसोबत पाच वर्षांसाठी करार करण्यात आल्याने या प्रयत्नांना आता यश आले आहे. या करारानुसार एचएलएल लाईफकेअर, राज्यात विविध ठिकाणी प्रयोगशाळा (लॅब) स्थापन करणार आहे. या लॅबमधून त्यांच्याशी संलग्न असलेली शासकीय रूग्णालये व संस्थांमधून नमुने संकलित करून त्यांच्या आवश्यक त्या वैद्यकीय चाचण्या करण्यात येतील. या चाचण्यांसाठी आकारले जाणारे शुल्क शासनाकडून दिले जाणार असून त्यामुळे रूग्णांना ही सेवा विनामूल्य मिळणार आहे.
आतापर्यंत पुणे, ठाणे, नंदुरबार, जालना, बीड, रायगड, नागपूर, औरंगाबाद, वर्धा, रत्नागिरी, धुळे, गोंदिया, जळगाव, नाशिक, पालघर, सिंधुदूर्ग, या १६ जिल्ह्यांमधील काही आरोग्य संस्थांमध्ये काही प्रमाणात ही सेवा उपलब्ध झाली आहे. टप्प्याटप्प्याने राज्यातील इतर आरोग्य संस्थांमध्ये त्याचा विस्तार होणार आहे. एचएलएल लाईफकेअरचे कर्मचारी शासकीय आरोग्य संस्थांमध्ये रूग्णांचे वैद्यकीय नमुने संकलित करण्यासाठी नेमून दिलेल्या वेळेत हजर राहणार आहेत. प्राथमिक आरोग्य केंद्रांमध्ये सकाळी आठ ते दुपारी बारा वाजेपर्यंत, ग्रामीण रूग्णालये तसेच ५० खाटांपेक्षा कमी क्षमतेच्या उपजिल्हा रूग्णालयांमध्ये सकाळी आठ ते दुपारी एक वाजेपर्यंत, १०० खाटांपेक्षा जास्त क्षमतेची उपजिल्हा रूग्णालये, स्त्री रूग्णालये, सर्वसाधारण रूग्णालये, मनोरूग्णालये आणि प्रादेशिक संदर्भसेवा रूग्णालये यामध्ये सकाळी आठ ते दुपारी दीड आणि सायंकाळी चार ते साडेसहा वाजेपर्यंत नमुने संकलित करण्यात येणार आहेत. अतिदक्षता व वैद्यकीय आपत्कालीन स्थितीत बोलावताच हजर, या तत्त्वानुसार २४ तास ही सेवा उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे.
प्राथमिक आरोग्य केंद्रांमध्ये २५ प्रकारच्या, ग्रामीण रूग्णालये तसेच ५० खाट क्षमतेच्या उपजिल्हा रूग्णालयांमध्ये ३२ प्रकारच्या चाचण्या करणे शक्य होणार आहे. शंभर खाटांपेक्षा जास्त क्षमतेची उपजिल्हा रूग्णालये, स्त्री रूग्णालये, सर्वसाधारण रूग्णालये, मनोरूग्णालये आणि प्रादेशिक संदर्भसेवा रूग्णालये यामध्ये सुमारे ५२ प्रकारच्या चाचण्या करण्यात येतील. या संकलित केलेल्या नमुन्यांचे अहवाल संबंधित आरोग्य संस्थाच्या इ – मेल (Email ID) वर तसेच डॅश बोर्ड (Dash Board) वर विहित कालावधीत उपलब्ध करून देण्यात येतील. या अहवालांच्या प्रती दुसऱ्या दिवशी आरोग्य संस्थाच्या संबंधित अधिकाऱ्यांकडे देण्यात येतील.