फर्ग्युसनला लवकरच मिळणार विद्यापीठाचा दर्जा

पुणे । भारतामध्ये स्वायत्त कॉलेजांना विद्यापीठाचा दर्जा फक्त तीन कॉलेजांना देण्याचे प्रस्तावित होते. यासाठी प्रत्येक कॉलेजसाठी 55 कोटी रुपये अनुदान देण्याची योजना आहे. या योजनेंतर्गत फर्ग्युसन कॉलेज हे भारतातील पहिल्या तीन शैक्षणिक संस्थांमधील मानकरी ठरले आहे, अशी माहिती शिक्षणमंत्री विनोद तावडे यांनी मंगळवारी दिली. त्यामुळे राज्य सरकारकडून फर्ग्युसन कॉलेजला विद्यापीठाचा दर्जा देण्याची प्रक्रिया सुरू झाली आहे.

राष्ट्रीय उच्चतर शिक्षा अभियानाच्या (रुसा) बैठकीमध्ये केंद्र सरकारने महाराष्ट्रातील उच्च शिक्षणाच्या संस्थांना 340 कोटी रुपयांचे अनुदान मंजूर झाले. राज्याच्या उच्च शिक्षणाच्या सर्वांगीण विकासासाठीचा बृहत आराखडा तयार केला असून, या आराखड्यामध्ये कॉलेजांची स्वायत्तता, स्वायत्त कॉलेजांना विद्यापीठाचा दर्जा देणे, कॉलेजांच्या गटाला क्लस्टर (समूह) विद्यापीठाचा दर्जा देणे, संशोधन, नवोपक्रम, अध्ययन, अध्यापनाच्या पद्धतीतील गुणवत्ता वाढ मूल्यमापनाच्या नवनवीन पद्धतींवर भर देण्यात आला आहे. तावडे यांच्या अध्यक्षतेखाली नुकत्याच झालेल्या (रुसा) परिषदेच्या सभेमध्ये उपरोक्त घटकांवर सविस्तर चर्चा झाली. या बैठकीत रुसा महाराष्ट्राने तयार केलेले प्रस्ताव पारित करण्यात आला. ’रुसाच्या दुसर्‍या टप्यात काही वैशिष्ट्यपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. तीन ते चार महाविद्यालयांच्या एकत्रिक समूहाला विद्यापीठाचा दर्जा देण्याच्या प्रस्तावामध्ये रुसाच्या दुसर्‍या टप्यात भारतातून एकही प्रस्ताव सादर केलेला नाही,’ असे तावडे यांनी सांगितले.

रुसाच्या पहिल्या टप्यात अंतर्गत महाराष्ट्र राज्याचा समूह विद्यापीठाचा सुधारित प्रस्ताव मान्य करण्यात आला. या समूह विद्यापीठामध्ये इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स हे अग्रणी कॉलेज असेल, आणि इतर सहभागी कॉलेजांममध्ये सिडनहॅम कॉलेज, एल्फिन्स्टन कॉलेज, शासकीय शिक्षणशास्त्र कॉलेजचा समावेश आहे. या समूह विद्यापीठाला डॉ. होमी भाभा समूह विद्यापीठ, असे नाव देण्यात आले असून, यासाठी केंद्र सरकारकडून 55 कोटी रुपयांचे अनुदान मंजूर करण्यात आल्याची माहिती विनोद तावडे यांनी दिली.

सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाचे नॅक मूल्यांकन, एनआयआरएफ रँकिंग व संशोधनातील सातत्यपूर्ण कामगिरीमुळे या विद्यापीठाला संशोधन, नवोपक्रम व गुणवत्ता विकास या घटकासाठी 100 कोटी रुपयांचे अनुदान मंजूर करण्यात आले आहे. इतर घटकांमधील अनुदानामध्ये पायाभूत सुविधांसाठी संत गाडगे बाबा अमरावती विद्यापीठ व कवी कुलगुरू कालिदास संस्कृत विद्यापीठ, रामटेक या विद्यापीठांना प्रत्येकी 20 कोटी रुपये अनुदान मंजूर करण्यात आले आहे. फर्ग्युसन कॉलेजला विद्यापीठाचा दर्जा देण्याबाबत सोमवारी शिक्षण मंत्री विनोद तावडे यांच्या सोबत बैठक झाली.

या बैठकीत आम्हाला सध्या विद्यापीठाचा दर्जा मान्य करण्याबाबत सांगण्यात आले आहे. कालांतराने आम्हाला क्लस्टर विद्यापीठाबाबतचा दर्जा देण्याचे आश्‍वासन बैठकीत देण्यात आले आहे. त्यानुसार आम्ही मंगळवारी विद्यापीठाबाबत प्रस्ताव सरकारला पाठविला आहे. आता राज्य सरकारकडून कायदेशीर प्रक्रिया होऊन कॉलेज हे विद्यापीठ म्हणून जाहीर करण्यात येईल. सर्व प्रक्रिया वेळेत पूर्ण झाल्यास विद्यापीठ म्हणून प्रवेश प्रक्रिया 2018-19 या पुढच्या शैक्षणिक वर्षापासून सुरू होईल.
– डॉ. शरद कुंटे, अध्यक्ष,
नियामक मंडळ, डेक्कन एज्युकेशन सोसायटी